Postpartum Psikoz Belirtilerinin Kültürel Boyutu ile Ele Alınması: Albasması İnancı


Abstract views: 1243 / PDF downloads: 595

Authors

  • Nazım ŞEN Arş. Gör., KTO Karatay Üniversitesi, Sosyal ve Beşeri Bilimler Fakültesi, nazim.sen@karatay.edu.tr

DOI:

https://doi.org/10.46291/ISPECIJSSHvol4iss4pp296-308

Keywords:

Kültür, Albasması, Postpartum, Psikoz, Depresyon

Abstract

Bu çalışmada kültürel değerlerin çok kültürlü bir topluma sahip ülkemizde ne anlama geldiği, ifade stili, bölgesel anlam farklılıkları gibi konular çerçevesinde doğum kültürü ele alınmıştır. Doğum kültürü bağlamında en çok inanılan ve ülkemizde en yaygın görülen kavram albasması inancıdır. Albasması inancı ile postpartum psikoz arası ilişki incelenmiş ve benzer noktaların saptanması amaçlanmıştır. Kültürün doğum ile ilişkisinde albasması inancı hemen hemen her kesimin bildiği ve dikkat ettiği bir kavramdır. Yapılan araştırmalara göre albasması belirtileri ile postpartum psikoz tanı kriterlerinin benzerlik gösterdiği sonucuna varılmıştır. Bu iki konunun karşılaştırılmasına yönelik nitel ya da nicel bir çalışma verisine rastlanmamıştır. Bu sonuca bakarak literatüre katkı sağlayacak önemli çalışmaların ortaya çıkacağı düşünülmektedir.

References

Aktaş, S., & Erkek, Z. Y. (2018). Annelerin vajinal doğumu tercih etme nedenlerinin incelenmesi: Bir nitel araştırma örneği. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 7(1), 111-124.

Akyüz Çim, E. F. Postpartum psikoz. Van Tıp Dergisi, 24(2), 131-134.

Amankwaa, L. C. (2003). Postpartum depression among African-American women. Issues in mental health nursing, 24(3), 297-316.

Bakır, E., İnci, H., Alan, S., Gökyıldız, Ş., & Elmas, E. (2011). Adana’da albasması inanışı ve geleneksel uygulamalar. Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Lokman Hekim Tıp Tarihi ve Folklorik Tıp Dergisi, 1(1), 13-18.

Beyaz, D. (2017). Doğum ritüelinin demonik varlığı: gelincik basması. III: Uluslararası Genç Halkbilimciler Sempozyumu, Hacettepe Üniversitesi Yayınları, 39-46.

Biltekin Ö., Boran ÖD., Denkli MD., Yalçınkaya S. naldöken sağlık ocağı bölgesinde 0-11 aylık bebeği olan annelerin doğum öncesi dönem ve bebek bakımında geleneksel uygulamaları. STED 2004;13(5):166-8.

Bingöl, T. Y., & Tel, H. (2007). Postpartum dönemdeki kadınlarda algılanan sosyal destek ve depresyon düzeyleri ile etkileyen faktörler. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 10(3), 1-6.

Bolçay, E. (2011). Erzurum’da doğum öncesi, doğum sonrası ve çocukluk dönemiyle alâkalı gelenekler. Kastamonu Eğitim Dergisi, 19(2), 587-600.

Bozkuş Eğri, G., & Konak, A. (2011). Doğum sonu dönem ile ilgili geleneksel inanç ve uygulamalara dünyadan ve Türkiye’den örnekler. Zeitschrift für die Welt der Türken/Journal of World of Turks, 3(1), 143-155.

Broomfield, R. (2014). African American women and postpartum depression.

Canbay, F. Ç., & Çitil, E. T. t.y. Doğum sonrası anne ve bebek bakımına ilişkin kültürel yaklaşımların etkisi. Erişim Adresi: https://www.gecekitapligi.com/Webkontrol/uploads/Fck/yayin2_4.pdf#page=36. (Haziran 1, 2020) Sağlık Bilimleri Alanında, 36.

Çarıkci, Y. (2012). Kadınların gebelik, doğum ve doğum sonu dönem bakımına yönelik geleneksel uygulamaları (Doctoral dissertation, Sağlık Bilimleri Enstitüsü).

Çelik, A. S., Çapık, A., & Engin, R. (2012). Erzurum’da gebelik ve doğum sonu dönemde yapılan geleneksel uygulamaların belirlenmesi. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 15(4), 262-267.

Çeltikci, O. (2009). Türk dünyası kültüründe doğum üzerine ortak uygulamalar.

Demirkol, M. E., Kızıltoprak, A., & Şenbayram, Ş. (2018). Postpartum psikoz. Arşiv Kaynak Tarama Dergisi, 27(2), 206-222.

Duran, E. T., & Atan, Ş. Ü. (2011). Kadınların sezaryen/vajinal doğuma ilişkin bakış açılarının kalitatif analizi. Genel Tip Dergisi, 21(3).

Durukan, E., İlhan, M. N., Bumin, M. A., & Aycan, S. (2011). 2 hafta-18 aylık bebeği olan annelerde postpartum depresyon sıklığı ve yaşam kalitesi. Balkan Medical Journal, 2011(4), 385-393.

Erbil, N., & Sağlam, G. (2010). Gebelikte bebeğin cinsiyetini belirleme ve tahmin etmeye ilişkin geleneksel inanç, uygulamalar ve bazı sosyo-demografik özelliklerle ilişkisi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 7(1), 347-359.

Gigger, J. N., Davidhizar, R. E., & Wieczorek, S. C. (1993). Culture and etnicity. maternity and gynecologic care: the nurse and the family. (5th Ed.). Mosby-Year Book, Inc, 42-67.

Güleroğlu, F. T., Başer, M., Cerit, E., & Yüzer, S. (2014). Postpartum dönemde yapılan geleneksel inanç ve uygulamalar. Journal of Clinical Obstetrics & Gynecology, 24(2), 84-89.

Gülnar, D., Sunay, D., & Çaylan, A. (2010). Postpartum depresyon ile ilişkili risk faktörleri. Journal of Clinical Obstetrics & Gynecology, 20(3), 141-148.

Halbreich, U., & Karkun, S. (2006). Cross-cultural and social diversity of prevalence of postpartum depression and depressive symptoms. Journal of affective disorders, 91(2-3), 97-111.

Hayes, M. J., Roberts, S., & Davare, A. (2000). Transactional conflict between psychobiology and culture in the etiology of postpartum depression. Medical hypotheses, 54(1), 7-17.

Hotun, N. (1990). İstanbul ili Halkalı bölgesindeki kadınların gebelik ve doğuma ilişkin geleneksel inanç ve uygulamaları. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul, İstanbul Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü.

Irmak, Y. (2016). Doğumdan ölüme Bingöl geçiş dönemleri inanç ve uygulamaları. Bingöl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (BUSBED), 6(11), 113-132.

Kahriman, İ. (2007). Trabzon il merkezinde 6-12 aylık çocuğu olan annelerin bebek bakımına ilişkin geleneksel uygulamaları (Yüksek Lisans Tezi). Trabzon: Karadeniz Teknik Üniversitesi.

Karamustafa, F. C. (2017). Postpartum depresyonda evlilik doyumu ve benlik saygısının incelenmesi (Master's thesis, Işık Üniversitesi).

Kocabaşoğlu, N., Balcıoğlu, Đ., & Şen, C. (1995). Puerperal (doğum sonrası) psikoz. Perinataloji Dergisi, 3(1-2), 67-69.

Kolukırık, Ü. (2016). Postpartum depresyon belirtisini etkileyen etmenler ve postpartum depresyon belirtisinin emzirme ile ilişkisi. Yayınlanmamış uzmanlık tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı.

Lee, A., & Brann, L. (2015). Influence of cultural beliefs on infant feeding, postpartum and childcare practices among Chinese-American mothers in New York City. Journal of community health, 40(3), 476-483.

Leininger, M. (2002). Culture care theory: A major contribution to advance transcultural nursing knowledge and practices. Journal of transcultural nursing, 13(3), 189-192.

Özdemir, C. (2009). Havza ilçesinin genel folklorik yapısı. Journal of International Social Research, 2(7).

Özdemir, S. (2007). Konya ilinde postpartum depresyon sıklığı ve ilişkili sosyodemografik etmenler (Doctoral dissertation, Selçuk Üniversitesi Tıp Fakültesi).

Özmen, D., Çetinkaya, A., Ç. & Cambaz, S. Manisa'da 15-49 yaş kadınların gebelik, doğum ve loğusalık ile ilgili geleneksel inanç ve uygulamaları. Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 24(2), 91-102.

Rohde, A., & Marneros, A. (1993). Postpartum psychoses: onset and long-term course. Psychopathology, 26(3-4), 203-209.

Serhan, N. (2010). Anne ve babalarda postpartum depresyon sıklığı ve ilişkili faktörlerin belirlenmesi (Doctoral dissertation, Selçuk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü).

Sharma, V., & Mazmanian, D. (2003). Sleep loss and postpartum psychosis. Bipolar disorders, 5(2), 98-105.

Sit, D., Rothschild, A. J., & Wisner, K. L. (2006). A review of postpartum psychosis. Journal of women's health, 15(4), 352-368.

Spinelli, M. G. (2009). Postpartum psychosis: detection of risk and management. American Journal of Psychiatry, 166(4), 405-408.

Şahin, Ö. (2018). 6 hafta - 1 yaş bebeği olan annelerde postpartum depresyon sıklığı ve sosyodemografik risk faktörlerinin değerlendirilmesi. Yayınlanmamış uzmanlık tezi. Katip Çelebi Üniversitesi Aile Hekimliği.

Yalçın, H., & Koçak, N. (2013). Gebelikle ilgili geleneksel inanç ve uygulamalar ve Karaman örneği. Kent Akademisi, 6(13), 18-34.

Yıldırım, A., Hacıhasanoğlu, R., & Karakurt, P. (2011). Postpartum depresyon ile sosyal destek arasındaki ilişki ve etkileyen faktörler. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 8(1), 31-46.

Yüksel D. (2007). Gaziantep çevresinde doğumla ilgili inanış ve uygulamalar. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gaziantep, Gaziantep Üniversitesi.

Published

2020-09-05

How to Cite

ŞEN, N. (2020). Postpartum Psikoz Belirtilerinin Kültürel Boyutu ile Ele Alınması: Albasması İnancı. ISPEC International Journal of Social Sciences & Humanities, 4(4), 296–308. https://doi.org/10.46291/ISPECIJSSHvol4iss4pp296-308

Issue

Section

Articles