Determination of The Erosion Rate in Sedimentary Lithological Units in the Penek Stream Basin
Abstract views: 49
/ 
PDF downloads: 30
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.14507010Keywords:
Penek Stream, Şenkaya, Erzurum, Surface ErosionAbstract
In our country, the unconscious use of soil,one of the most important of our natural production assets, and the environmental effects and consequences of the erosion processes that occur while using the soil, emerge as a very important problem. The factors that cause erosion are explained not only by human characteristics but also by physical characteristics. In our country, the average altitude, slope and roughness are high; However, intense destruction of vegetation is the most important factor that increases erosion due to physical characteristics. In addition, heavy and flooded rainfalls in our country are another important factor that increases erosion. The amount of sediment transported from our country to the seas, reservoirs and other countries every year reaches 814,599,670 m3 per year. This high value has revealed the necessity of taking very serious measures, protecting the layer that constitutes the fertile upper part of the soil, especially against erosion, and minimizing the amount of sediment transported. In this study, it was aimed to determine the surface erosion processes and erosion severity occurring on sedimentary lithological units in the Penek Stream Basin. In the field studies carried out for this target, measurements were made using the erosion rod method, painted stone method, sediment trapping method and network method. After the measurements were recorded and the necessary analyzes were made, the factors that determine the surface erosion processes and erosion severity were explained. In the study, the effects of lithological, climatic, vegetative and edaphic factors on the formation of surface erosion were examined, and the factors that affect and increase erosion were examined by adhering to the principles of Geography rather than an engineering study. Therefore, it is thought that this study, based on the geography principles of cause (causality), effect, distribution and connection (mutual interest), will bring innovations to the literature.
References
Adams, J.M. (2008). Soil Transport On A Forested Hillslope : Quantifyling Baseline Rates Of Surface Erosion, Jim’s Creek, Willamette National Forest, Master Of Science Geography Program, Oregon, The Geosciences Department Oregon State University.
Akkuş, A. (2007). Jeomorfolojiye Giriş. Eğitim Kitabevi Yayınları, Konya.
Akşit, S. (2004). “Tarımsal Topraklarda Sürüm Yöntemi İle Çizgi (Rill) Erozyonu Arasındaki İlişkinin Analizi”. GÜ, Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24(1), 49-65.
Aktaş, S., Kalyoncuoğlu, Ü. Y., & Anadolu Kılıç, N. C. (2018). “Eğirdir Göl Havzasının De Martonne Yöntemi İle Kuraklık Analizi”. Mühendislik Bilimleri ve Tasarım Dergisi, 229-238.
Atalay, İ. (1979-1980). “Geomorphology of the Lake Tortum and Its Immediate Surroundings (NE Turkey)”. Review of the Geographical Institute of the University of İstanbul, İnternational Edition, Number: 17, 49-65.
Atalay, İ. (1982). Oltu Çayı Havzasının Fiziki Coğrafyası ve Amenajmanı. Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Fakültesi Yayınları No:1, İzmir:
Atalay, İ. (1982). Türkiye Jeomorfojisine Giriş. Ege Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi Yayınları, No:9, Bornova/İzmir.
Atalay, İ. (2010). Uygulamalı Klimatoloji. META Basım Matbaacılık Hizmetleri, İzmir.
Atalay, İ. H. (2013). Uygulamalı Klimatoloji. Meta Basım Matbaacılık Hizmetleri, İzmir.
Atalay, İ. H., & Efe, R. (2015). Türkiye Biyocoğrafyası. Meta Basım Matbaacılık Hizmetleri, İzmir.
Atalay, İ., Yılmaz, Ö., & Tetik, M. (1985). Kuzeydoğu Anadolu'nun Ekosistemleri. Ormancılık Araştırma Enstitüsü Yayınları, Teknik Bülten Serisi, No: 141, 141-160.
Atar, E., & Kopar, İ. (2020). Tortum Çayı Havzası’nın (Erzurum-Artvin-Kd Türkiye) Potansiyel Jeosit Destinasyonları ve Bunların Jeoturizm Açısından Kaynak Değer Analizi. S. Birinci, Ç. K. Kaymaz, & Y. Kızılkan içinde, Coğrafi Perspektifle Dağ ve Dağlık Alanlar (Sürdürülebilirlik-Yönetim-Örnek Alan İncelemeri) (s. 101-131). Kriter Yayınevi, İstanbul.
Atar, E., (2020). Tortum Çayı Havzasının Potansiyel Jeosit Destinasyonları ve Bunların Jeoturizm Değeri. Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzuru (Kopar & Atar, 2021)m.
Bahtiyar, M. (2006). Su Erozyonun Oluşumu ve Nedenleri, (tema.org.tr/trcevre_kutuphanesi/erozyon/pdf/ToprakErozyonuOlusumuNedenleri.pdf)
Balcı, A. N. (1958). Elmalı Barajının Siltasyondan Korunması İmkânları ve Vejetasyon-Su Düzeni Münasebetleri Üzerinde Araştırmalar, Yayımlanmamış Doktora Tezi, İstanbul: İstanbul Üniversitesi, Orman Fakültesi.
Balcı, N. (1996). Toprak Koruması. İ.Ü. Basımevi ve Film Merkezi, İstanbul.
Bartley, R., Roth, C.H., Ludwig, J., McJannet, D., Liedloff, A., Corfield, J., Hawdon, A. & Abbott, B. (2006) “Runnof and Erosion from Australia’s Tropical Semi-arid Rangeland: Influence of Ground Cover for Differing Space and Time Scales” Hydrol. Process. 20, 3317-3333 Published online in Wiley InterScience.
Berger, C., Schulze, M., Rieke-Zapp, D., & Schlunegger, F. (2010). “Rill Development And Soil Erosio: A Laboratory Study Of Slope And Rainfall Intencity”. Earth Surface Processes And Landforms, Volume: 35, Issue: 12, 1456-1467.
Bilgiç, T. (1996). “Oltu-Narman Tersiyer Havzasının Stratigrafisi”, 11. Petrol Kongresi ve Sergisi, Bidiri Özetleri. Türkiye Jeolji Bülteni, Ankara.
Bostanoğlu, L. (1966). Türkiye'de Erozyon Problemlerini Doğuran Sebepler. Orman Mühendisleri 1. Teknik Kongresi Cilt 1. Erozyon ve Sel Kontrolü, 50-62.
Bozkuş, C. (1990). Oltu - Narman Tersiyer Havzası Kuzeydoğusunun (Kömürlü) Stratigrafisi. Türkiye Jeoloji Bülteni, 33/2, Ankara.
Cooke, U. R., & Doornkamp, J. C. (1990). Geomorphology In Environmental Managemant. Clarendon Press, Oxford.
Collins, B.D., Dunne, T. (1986). “Erosion of Tephra from The 1980 Eruptions Of Mount St. Helens” Geological Society of America Bulletin, v. 97, s: 896-905.
Çanga, M. R. (1985). Toprak ve Su Koruma. A.Ü. Ziraat Fak.Yayınları No:1386, Ders Kitabı No:400, Ankara.
Çelebi, H. (1975). “Jeolojik ve Hızlandırılmış Erozyon Süreçleri”. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 113-126.
Çepel, N. (1997). Toprak Kirliliği Erozyon ve Çevreye Verdiği Zararlar. Türkiye Erozyonla Mücadele, Ağaçlandırma ve Doğal Varlıkları Koruma Vakfı Yayınları 14, İstanbul.
Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü (2018). 2015 Akım Gözlem Yıllığı, Cilt: 1. DSİ Teknoloji Daire Başkanlığı Basım ve Foto-Film Şube Müdürlüğü, Ankara.
Dönmez, Y. (1984). Umumi Klimatoloji ve İklim Çalışmaları. İ.Ü. Yay., Yay. No: 2506, :Coğr. Enst. Yay. No: 102, İstanbul.
Dunne, T. (1978). “Field Studies of Hillslope Flow Processes”. M. J. Kirkby, J. Wiley, & Sons içinde, Hillslope hydrology (s. 227-293). Wiley, Chichester.
Dunne, T. (1978). Field Studies Of Hillslope Flow Processes. J. Wiley, S. Wiley, & M. J. Kirkby içinde, Hillslope hydrology, (s. 227-293). Wiley, Chichester.
Elibüyük, M., & Yılmaz, E. (2010). “Türkiye'nin Coğrafi Bölge ve Bölümlerine Göre Yükselti Basamakları ve Eğim Grupları”. Coğrafi Bilimler Dergisi, 27-55.
Ergene, A. (1997). Toprak Biliminin Esasları. Öz Eğitim Basım Yayın Dağıtım, Konya.
Ergene, A. (1987). Toprak Biliminin Esasları. Atatürk Üniversitesi Basımevi, Erzurum.
Erinç, S. (1957). Tatbiki Klimatoloji ve Türkiye'nin İklim Şartları. İ.T.Ü. Hidrojeoloji Enstitüsü Yayınları, İstanbul.
Erinç, S. (1996). Klimatoloji ve Metodları (Genişletilmiş 4.Baskı). Alfa Basım Yayım Dağıtım, İstanbul.
Erinç, S. (2000). Jeomorfoloji I. Der Yayınları, İstanbul.
Erinç, S. (2012). Jeomorfoloji I. Der Yarınları, İstanbul.
Erol, O. (1993). Genel Klimatoloji. Gazi Büro Kitabevi, Ankara.
Fanning, P. (1994). Long-Term Contemporary Erosion Rates in An Arid Rangelands Environment in Western New South Wales,Australia. Journal of Arid Environments, 173-187.
Foster, G. R., Lane, L. J., & Mildner, W. F. (1985). Seasonally Ephemeral Cropland Gully Erosion Proceedings of the ARS-SCS Natural Resources Modelling Workshop. USDA-Agricultural Research Service, Washington.
Görecelioğlu, E. (2003). Sel ve Çığ Kontrolü. İ.Ü. Yayın No.4415, Orman Fakültesi Yayın No. 473, ISBN 975-404-688-3, İstanbul.
Günaşdı, Y. (2007). Erzurum-Şenkaya’da Tarihi ve Arkeolojik Araştırmalar. Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
Gürer, İ. (1987). Türkiye'de Çığ Sorunu. Türkiye Mühendislik Haberleri, 9-16.
Hadley, R. F., & Lusby, G. C. (1967). Runoff and Hillslope Erosion Resulting From A High-İntensy Thunderstorm Near Mack, Western Colorado. Water Resources Research, 139-143.
Hancock, G.R., Crawter, D., Fityus, S.G., Chandler, J., Wells, T. (2008). “The Measurement and Modelling of Rill Erosion At Angle of Repose Slope in Mine Spoil,” Earth Surface Processes and Landform, 33, 1006-1020.
Heede, B. H. (1976). Gully Development and Control: The Status of Our Knowledge. USDA Forest Service Research Paper RM-169, Colorado.
Hepbilgin, B., & Koç, T. (2018). “Bölgesel Sıcaklık ve Yağış Verilerine Göre Kazdağı ve Yakın Çevresinin İkliminde Öngörülen Değişiklikler (2000-2099)”. Marmara Coğrafya Dergisi, 253-270.
Hoşgören, M. Y. (1984). Hidrografya'nın Ana Çizgileri. Acar Matbaacılık Tesisleri, İstanbul.
Hoşgören, M. Y. (2000). Jeomorfolojinin Ana Çizgileri II. Çantay Kitabevi, İstanbul.
İzbırak, R. (1984). Türkiye. Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları, İstanbul.
İzbırak, R (1992) Coğrafya Terimleri Sözlüğü,Milli Eğitim Basımevi, İstanbul
Karabalık, N. N. (2013). 1 : 100000 Ölçekli Türkiye Jeoloji Haritaları. Maden Tetkik Arama Genel Müdürlüğü Jeoloji Etüdleri Dairesi, Ankara.
Karabulut, M., & Küçükönder, M. (2008). “Kahramanmaraş Ovası ve Çevresinde CBS Kullanılarak Erozyon Alanlarının Tespiti”. KSÜ Fen ve Mühendislik Dergisi, 11(2), 14-22.
Karaoğlu, M. (2014). “Erozyon, Rüzgâr Erozyonu ve Iğdır-Aralık Örneği”. Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi, 167-172.
Kırkgöz, M. S. (2002). Kıyı Erozyonunun Boyutları. Türkiye Mühendislik Haberleri, Sayı: 420, 71-73.
Kızıltaş, M.S. (2007). Ömerli Havzasında Serpinti Radyonüklidleri Yöntemiyle Erozyonun Belirlenmesi. Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Teknik Üniversitesi Enerji Enstitüsü, İstanbul.
Kikby, M.J. & Bracken, L.J. (2009). “Gully Process and Gully Dynamics,” Earth Surface Process and Landform, 34.
Konak, N., & Hakyemez, H. Y. (2008). 1:100.000 Ölçekli Türkiye Jeoloji Haritaları - Tortum H47 Paftası. Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü, Jeoloji Etütleri Dairesi, No: 95, Ankara.
Konak, N., & Hakyemez, H. Y. (2009). 1:100.000 Ölçekli Türkiye Jeoloji Haritaları-Tortum G47 Paftası. Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü, Jeoloji Etütleri Dairesi, No: 105, Ankara.
Kopar, İ. (2007). Hasan Dağı ve Yakın Çevresinin Fiziki Coğrafyası. Gündüz Eğitim ve Yayıncılık, Ankara.
Kopar, İ., & Atar, E. (2021). Jeoturizmde Bir Artı Değer: Tortum Gölü Cam Seyir Terası (Uzundere-Erzurum). S. Koday, & C. Sevindi içinde, Atatürk Üniversitesi Coğrafya Araştırmaları Serisi 2021 (s. 167-185). Ankara: Gazi Kitabevi.
Kopar, İ., & Çakır, Ç. (2012). Tortum Gölü (Uzundere-Erzurum) Kıyı Kuşağındaki Badlands Topografyası ve Peri Bacaları. I. Ulusal Coğrafya Sempozyumu 2012 (28-30 Mayıs)-Coğrafya Bildiriler Kitabı, 1013-1027.
Kopar, İ., & Çakır, Ç. (2013). “Tortum Gölü - Tortum Boğaz Vadisi ve Yakın Çevresinin (Uzundere-Erzurum ve Yusufeli-Artvin) Serrano ve Ruiz-Flano Yöntemiyle Jeoçeşitlilik Derecesinin Belirlenmesi”. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Coğrafya Dergisi No: 27, 46-66.
Kopar, İ., & Sevindi, C. (2013). “Tortum Gölünün (Uzundere-Erzurum) Güneybatısında Aktüel Sedimantasyon ve Siltasyona Bağlı Alan-Kıyı Çizgisi Değişimleri”. Türk Coğrafya Dergisi, No: 60, 49-66.
Lawler, D.M. (1986). “Bank Erosion and Frost Action: an Example from South Wales “http://www.researchgate.net/profile/Damian_Lawler/publication/244988298_Bank_erosion_and_frost_action_an_example_from_South_Wales/links/00b7d5300a518a9c2b000000.pdf. Erişim Tarihi: 10.02.2022
Loch, R. J. (1979). The Measurement and Description of Rill Erosion. Proceedings of the Canberra Symposiom, IAHS-AISH Publ: no:128. (s. 429-433). The Hydrology of Areas of Low Precipitation, Canberra.
Mater, B. (1987). Toprak Oluşumu, Erozyonu. İ.Ü. Deniz Bilimleri ve Coğrafya Enst, İzmir.
Morgan, R. P. (2005). Soil Erosion and Conservation. Blackwell Publishing Company, Oxford.
Okay, A. İ. (1983). “Ağvanis Metamorfitleri ve Çevre Kayalarının Jeolojisi”. MTA Derg, 99/100, 51-71.
Özdamar, A. (2000). “Dünya ve Türkiye'de Rüzgâr Enerjisinden Yararlanılması Üzerine Bir Araştırma”. Pamukkale Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi, No:6, 134-155.
Özgür, E. M. (2000). Türkiye Coğrafyası. Hilmi Usta Matbaacılık, Ankara.
Peppler, M.C. & Fitzpatrick, F.A. (2004) “Methods for Monitoring The Effects ff Grazing Management fn Bank Erosion and Channel Morphology, Fever River, Pionner Farm, Wisconsin,” http://pubs.usgs.gov/fs/2005/3134/pdf/FS_2005-3134.pdf. Erişim Tarihi: 16:03:2022
Rathur, Q. (1965). Pasinler - Horasan (Erzurum) Sahasına Ait Genel Jeolojik Rapor. Maden Tetkik ve Arama Enstitüsü, Rapor No: 4168, Ankara.
Sarı, M. (2005). Toprak Erozyonuna Farklı Bir Bakış, (tema.org.tr/trcevre_kutuphanesi/ erozyon)
Schumm, S., (1956). “Evolution of Drainage Systems and Slopes In Badland at Perth Amboy, New Jersey,” Bulletin of Geological Society of America, 67, 597-646.
Saynor, M.H., Erskine, W.D. and Evans, K.G. (2003). “Bank Erosion in The Nggarradj Catchment: Result Oferosion Pin Measurements Between 1998 and 2001.” Supervising Scientist Report 176, Supervising Scientist, Darwin NT.
Taşçıoğlu, S., & Aydın, A. (2017). Tüm Yönleriyle Toprak Bilimi ve Toprak Kirlenmesi. Çağlayan Kitabevi, İstanbul.
Thorne, C. R., & Zevenbergen, L. W. (1990). “Prediction of Ephemeral Gully Erosion on Cropland in the South-Eastern United States”. J. Boardman, I. D. Foster, & J. A. Dearing içinde, Soil Erosion on Agricultural Lands (s. 419-460). John Wiley ve Sons, Chichester
Üçüncü, N. (1966). Türkiyede Toprak Kaybı Su Kaybı Seller ve Sedimantasyon. Ankara: T.M.M.O.B. Orman mühendisliği 1. Teknik Kongresi.
Ünal, Ç. (2004). Şenkaya'nın Coğrafi Etüdü. Aktif Kitabevi, Erzurum.
Yıldız, C. (2016). Yarı Kurak İklim Bölgelerinde Farklı Bakı Koşullarına Sahip Yamaçlarda Erozyon Süreçlerinin İncelenmesi (Akziyaret - Şanlıurfa). Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi, Harran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Şanlıurfa.
Yılmaz, E. (2006). Çamlıdere Barajı Havzasında Erozyon Problemi ve Risk Analizi. Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Yılmaz, H. (1985). “Olur (Erzurum) Yöresinin Jeolojisi”. KTÜ Yer Bilimleri Dergisi, 4, 1-2, 23-41.
Yılmaz, Ö. (1997). “Aras Yarma Vadisi ve Yakın Çevresinin Jeomorfolojisi ile Morfotektonik Evrimi (Kuzeydoğu Anadolu)”. Türk Coğrafya Dergisi, Sayı: 32, 121-142.
Yılmaz, Y. (1985). “Magmatic Activity in Geological History of Turkey and its Relation to Tectonic Evaluation”. 20-21 February Ketin Symposium. Turkish Geology Institution, Ankara.
Ypsilantis, B. (2011). Upland Soil Erosion Monitoring and Assessmand: An Overview. Bureau of Land Management Environmental Quality and Protection, Technical Note: 438, Washington.
Zobeck, T. M., & Van Pelt, R. S. (2005). Erosion/WindInduced. Encyclopedia of Soils in the Environment, 470-478.
Wilcox, B.P., & Wood, M.K. (1988). “Factors Influencing Interrill Erosion from Semiarid Slope in New Mexico,” Net Mexico Agricultural Experiment Station Journal, Article No: 1390.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Copyright (c) 2024 ISPEC International Journal of Social Sciences & Humanities
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
