Hanehalkı Geliri Üzerinde Beden Kitle İndeksinin Etkisi: Araç Değişken Yaklaşımı
Özet Görüntüleme: 578
/ 
PDF İndirme: 476
DOI:
https://doi.org/10.46291/ISPECIJSSHvol4iss2pp77-97Anahtar Kelimeler:
Beden Kitle İndeksi, Hanehalkı Geliri, İçsellik, Araç Değişkenler, Genelleştirilmiş Momentler YöntemiÖzet
Gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde Beden Kitle İndeksi (BKİ)’nin artması önemli bir sağlık problemi olmasının yanı sıra sosyal ve ekonomik bir olgudur. Gıda fiyatlarında reel azalma, kişi başına gelir artışı, sosyo demografik faktörler ve kadınların işgücüne katılması BKİ dağılımını etkilemektedir. Ayrıca toplumda bireyler BKİ’den kaynaklanan çalışma koşullarında ve farklı sosyoekonomik gruplarda ayrımlar yaşamaktadırlar. Gelirin BKİ üzerindeki etkisi; daha düşük gelire sahip bireylerin fiyatı düşük ve enerjisi yoğun gıdaları tercih etmesi ile, daha yüksek gelirli bireylerin ise tüketim kalıplarını değiştirerek hazır gıdaları ve ev dışı gıda tüketimi tercihetmesi ile açıklanır. Oysa BKİ’nin gelir üzerindeki etkisi ise emek piyasasında yaşanan verimlilik ve performans kaybı ile açıklanmaktadır. Bu çalışmanın amacı, TÜİK Sağlık Araştırması 2016 verilerini kullanarak Türkiye için hanehalkı geliri ile BKİ arasındaki eşanlı ilişkiyi dikkate almaktır. BKİ üzerinde öncelikli olarak gelir ve diğer sosyo-demografik değişkenlerin etkisine bakılmıştır. Ancak gelir üzerinde BKİ’nin dolaylı etkisi önemli olduğundan bu etki Genelleştirilmiş Momentler Yöntemi (GMM) ile incelenmiştir. Ayrıca gelir üzerinde BKİ dağılımlarının dolaylı etkisinin farklılık gösterdiği, kullanılan araç değişkenler ile ortaya konulmuştur. Çalışmanın sonucunda hanehalkı geliri ile BKİ arasında nedensel ilişkinin olduğu ortaya konmuştur. Gelir üzerinde BKİ’in etkisinin ve BKİ üzerinde eğitimin etkisinin istatistiksel olarak pozitif yönlü olduğu bulunmuştur.
Referanslar
Asiseh, F. Yao, J. (2016). Family Income and Body Mass Index- What have We Learned from China, Health Economics Review, 6-52.
Averett, S.L. (2011). Labor Market Consequenes: Employment, Wages, Disability and Absenteeism, The Oxford Handbook of the Social Science of Obesity, OxfordUniversity Press, New York, NY: 531-552.
Baum, C. Mark, S. and Steven S. (2003). Instrumental Variables and GMM:Estimation and Testing,” Stata Journal, 3: 1.
Caballero, B.(2007). The Global Epidemic of Obesity: An Overview, Epidemiologic Reviews, Vol 29, 1-5.
Cameron, A.C. Trivedi, P.K. (2009). Microeconometrics Using Stata, Published by Stata Press, College Station, Texas, 171-204.
Cawley, J,(2004). The Impact of Obesity on Wages, the Journal of Human Resources, 39(2) 451-474.
Cawley, J. (2015). An Economy of Scales: A Selective Review of Obesity’s Economic Causes, Consequences and Solutions. Journal of Health Economics, Vol 43: 244-258.
Cesur, R., Dursun, B. and Mocan, N. (2014). The Impact of Education on Health and Health Behavior in a Middle-Income, Low-Education Country. NBER Working Paper No. 20764, 1-48.
Chou, S. Grossman M, Saffer H. (2004). An Economic Analysis of Adult Obesity: Results from the Behavioral Risk Factor Surveillance System. Journal of Health Economics, 23(3), 565-587.
Conley, D. Glauber, R. (2007). Gender, body mass, and socioeconomic status: new evidence from the PSID. Advances in Health Economics and Health Services Research 17, 253-275.
Crowle J. Turner E.,(2010). Childhood Obesity: An Economic Perspective, Australian Government
Cutler, D.M, Glaeser E.L, Shapiro J.M. (2003). Why have Americans Become More Obese?”. Journal of Economic Perspective, 17(3), 93-118.
Erem C. Arslan C. Hacıhasanoğlu A. Değer O. Topbaş M, Ukinc K., Ersöz H.Ö., Telatar M. (2004). Prevalence of Obesity and Associated Risk Factors in a Turkish Population (Trabzon City, Turkey). Obesity Research, 12(7): 1117-1127.
Hatemi H. Yumuk V.D, Turan N., Arık N. (2003). Prevalence of Overweight and Obesity in Turkey. Metabolic Syndrome and Related Disorders, 1(4): 285-290.
İpek E. (2019). Türkiye’de Obezitenin Sosyoekonomik Belirleyicileri. UİİİD-IJEAS,(25):57-70 ISSN 1307-9832.
Jeffery R.W. French S.A (1996). Socioeconomic status and weight control practices among 20-to 45-year-old women. Am J Public Health; 86(7):1005–10.
Karaoğlan D. Tansel A. (2019). Determinants of Body Mass Index in Turkey: A Quantile Regression Analysis from a Middle Income Country. Boğaziçi Journal Review of Social, Economic and Administrative Studies, Vol. 32, no. 2 , pp. 01-17.
Kenkel D. (1991). Health Behavior, Health Knowledge and Schooling. Journal of Political Economy, Vol 99,(1991), 287-305.
Kline, B. Tobias, J.L. (2008). The wages of BMI: Bayesian analysis of a skewed treatment–response model with nonparametric endogeneity. Journal of Applied Econometrics, 23, 767-793.
Komlos, J. Smith, P.K. Bogin, B. (2004). Obesity and the rate of time preference: is there a connection?. Journal of biosocial science, 36, 209-219.
Lakdawalla, D. Philipson, T. (2002). The Growth of Obesity and Technological Change: A Theoretical and Empirical Examination. National Bureau of Economic Research, INC, NBER Working Papers 8946, (2002), 1-34.
Lakdawalla D. Philipson T. Bhattacharya J. (2005). Welfare-Enhancing Technological Change and the Growth of Obesity. American Economic Review, American Association, Vol 95(2), 253-257.
Lindeboom, M., Lundborg, P. & Van Der Klaauw, B. (2010). Assessing the impact of obesity on labor market outcomes. Economics & Human Biology, 8, 309-319.
Mavromaras, K., “Policy Forum: A Multidisciplinary View of Obesity Economics and Obesity”, the Australian Economic Review, Vol. 41, No. 1, (2008), 78-84.
Meyer K.A.Guilkey D.K. Tien H-C Kiefe C. Popkin B.M. Larsen P-G. (2016). Instrumental Variables Simultaneous Equations Model of Phyysical Activity and Body Mass Index. American Journal of Epidemiology, Vol 184, No.6
Morris, S. (2006). Body mass index and occupational attainment. Journal of Health Economics 25, 347-364.
Morris S (2007). The Impact of Obesity on Employment. Labour Economics, Vol 14, (2007), 413-433.
Pekcan G. (2001). Türkiye’de Beslenme Sorunları ve Boyutları: Besin ve Beslenme Politikalarının Önemi. Yeni Türkiye Sağlık Özel Sayısı I, 39, 572-585.
Philipson, T. Posner, R.A. (1999). The Long Run Growth in Obesity as A Function of Technological Change. John M. Olin Law & Economics Working Paper No. 78 ,1-33.
Popkin B.M. (2001). The Nutrition Transition and Obesity in the Developing World. Journal of Nutrition, 131, 871-873.
Römling C. Qaim M. (2011). Direct and Indirect Determinants of Obesity: The Case of Indonesia. Proceedings of the German Development Economics Conference, Berlin, No.70, 1-29.
Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü, Sağlıklı Beslenme ve Hareketli Hayat Dairesi Başkanlığı Web sitesi, https://hsgm.saglik.gov.tr/tr/obezite/dunyada-obezitenin-gorulme-sikligi.html, Erişim Tarihi 06.02.2020
Sassi F. (2010). Obesity and Economics of Prevention, OECD Report, 1-270, (www.oecd.org/publishing/corrigenda).
Schmeiser M. (2009). Expanding Wallets and Waistlines: The Impact of Family Income on the BMI of Women and Men Eligible for the Earned Income Tax Credit. Health Economics, 18(11), 1277-94.
Sobal J. Stunkard A.J. (1989). Socioeconomic Status and Obesity: A Review of the Literature. Psychol Bull., 105, (1989), 260-275.
Tansel A. Karaoğlan D. (2014). Health Behaviors and Education in Turkey. Koç University-TÜSİAD Economic Research Forum Working Paper Series, working paper 1414,1-40
Tansel A., Karaoğlan D., (2016). The Causal Effect of Education on Health Behaviors: Evidence from Turkey. Economic Research Forum Working Paper No 1030, 1-26.
Tomer J.F. (2010). What Causes Obesity? and Why has It Grown so Much? An Alternative View. Research Paper for Max Planck Institute for Economics in Jena, Germany, (2010), 1-38.
Türkiye İstatistik Kurumu, Sağlık Araştırması-2016 veri seti, Ankara.
Villar J.G., Quintana-Domeque C. (2009). Income and Body Mass Index in Europe, Economics and Human Biology, Vol 7: 73-83.
WHO World Health Organization: Obesity and Overweight, http://www.who.int/mediacentre/factsheets/fs311/en/ (04.02.2020).
Wyatt S. Faan R.N. Winters K.P. Dubbert P.M. (2006). Overweight and Obesity: Prevalence, Consequences and Causes of a Growing Public Health Problem. The American Journal of the Medical Sciences, Vol 331, No 4, 166-174.
Yumuk, V. D. (2005). Prevalence of Obesity in Turkey. Obesity Reviews, 6(1): 9-10.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2020 ISPEC Uluslararası Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
