Göçe Bağlı Olarak İlk ve Ortaokullarda Yaşanan Sorunlara İlişkin Yönetici Görüşleri


Özet Görüntüleme: 315 / PDF İndirme: 243

Yazarlar

DOI:

https://doi.org/10.5281/zenodo.7762915

Anahtar Kelimeler:

Göç- Eğitim Yönetimi- Okul Sorunları- Sığınmacı Öğrenciler

Özet

Göçün yoğun olarak yaşandığı bölgelerdeki ilkokul ve ortaokullarda çalışan yöneticilerin sorunlarını tespit etmeyi amaçlayan bu çalışmada okul yöneticileriyle görüşme yapılmıştır. Görüşmelerde bulgular, yarı yapılandırılmış görüşme formları uygulanarak boylamsal çalışma yöntemi ile iki farklı dönemde olmak üzere 2014 ve 2022 yılında toplanmıştır. Elde edilen bulgular, boylamsal olarak içerik analizi yönteminde çözümlenip yorumlanmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu, İzmir İli’ne Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinden göç etmiş ailelerin çocukları ile sığınmacı öğrencilerin yoğun olarak bulunduğu okullarda çalışan 14 yönetici oluşturmaktadır. Farklı iki dönemde boylamsal olarak toplanan veriler bağlamında, 2014 ve 2022 yıllarındaki yönetici görüşlerine göre, yöneticilerin velilerle yaşadıkları sorunlar bağlamında veli ile iletişim ve okul aile birliği alt temaları her iki yılda da değişmemiş olup; yöneticilerin öğretmenlerle yaşadığı sorunlar bağlamında araştırılan öğretmenlerin sık tayin istemeleri alt teması da aynı kalmıştır. Yöneticilerin yönetim sürecinde yaşadıkları sorunlar kapsamında okulların fiziki alt yapısı ile ilgili sorunlar alt temasında yer alan okul yıkım kararları, personel eksikliği ve devlet aktarım gelirinin yetersizliği konuları 2022 yılında yeni sorunlar olarak ortaya çıkmış ancak sosyoekonomik gelir düzeyi düşük veli profili ve nakil ve sürekli devamsız öğrenciler alt teması her iki dönemde de değişmemiştir. 2014 ve 2022 yıllarında boylamsal olarak elde edilen veriler kapsamında yöneticilerin görüşlerine göre göçmen öğrencilerin yaşadıkları sorunlar başlığı altında yer alan ekonomik sorunlar alt teması her iki yılda da değişmemiştir. Ayrıca, öğrencilerde uyum ve psikolojik sorunlar alt temasında savaş sonrası travma ve ayrımcılığa maruz kalma konuları farklılık göstermekte olup kültürel farklılıklar ile şiddet ve madde bağımlılığı konuları aynı kalmıştır.

Yazar Biyografileri

Osman Ferda BEYTEKİN, Ege Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Eğitim Bilimleri Bölümü, Eğitim Yönetimi Anabilim Dalı

Pınar GEZER, MEB

Referanslar

Adaman, F. ve Keyder, Ç. (2005). Türkiye’de büyük kentlerin gecekondu ve çöküntü mahallelerinde yaşanan yoksulluk ve sosyal dışlanma. Avrupa Komisyonu için hazırlananrapor http://ec.europa.eu/employment_social/social_inclusion/docs/2006/study_turkey_tr.pdf

Alkalay. G., Kıral, B. ve Erdem, A. R. (2021). İlkokul yönetici ve sınıf öğretmenlerine göre Suriyeli sığınmacı öğrencilerin yaşadıkları sorunlar ve çözüm önerileri. Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Eğitim Fakültesi [MSKU Journal of Education], 8(1), 231-249. DOI: 10.21666/muefd.809182.

Altunay, E. ve Dede, M. (2019). Göçmen Öğrencilerin Eğitim Süreci Açısından Okullar Arası İşbirliğine İlişkin Okul Yöneticilerinin Görüşleri. Ege Eğitim Dergisi, 20 (1), 127-144. DOI: 10.12984/egeefd.474018.

Angay, H. (2012). Doğu ve Güneydoğu illerinden İzmir’e göç eden ailelerin çocuklarının okul sorunlarının incelenmesi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Ege Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.

Biner, Ö. ve Soykan, C. (2016). Suriyeli mültecilerin perspektifinden Türkiye'de yaşam. Çeşitlilik ve Stratejik Davalama Ağı Projesi.

Can, A. (2010). Kurum teftiş raporlarına göre ilköğretim okullarının sorunları Aksaray ili örneği [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Selçuk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.

Cohen, L. & Manion, L. (1994). Research Methods in Education, London: Routlenge.

Çağlayan, S. (2008). Göç ve Yoksulluk: Mutlak ve Doğrusal Olmayan Bir İlişki, iç., Nurgün Oktik (der.), Türkiye’de Yoksulluk Çalışmaları. Yakın Kitabevi, İzmir.

Çuhadar, A. ve Sarı, M. (2007). Göç Yollarında Eğitim: İlköğretim 8. Sınıf Öğrencilerinin Okula İlişkin Algılarının Göç Bağlamında Değerlendirilmesi. Sosyal Bilimler Kongresi, Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi İlköğretim Bölümü.

Demir, B. N., Özdemir, S. ve Köse, A. (2020). İlköğretim Kademesine Suriyeli Öğrencilerin Katılması ile Oluşan Disiplin Sorunları Hakkında Yönetici Görüşleri. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (54), 311-335.

Destek, H. (2016). Türkiye'de Çocuk İşçiliği Sorunu. Suriye’den Gelen Mülteciler Sonrası Mevcut Durum ve Çözüm Önerileri Konferans Raporu.

Dinler, C. ve Hacıfazlıoğlu, Ö. (2020). Mülteci Çocukların İlköğretime Uyum Süreçleri: Tekirdağ İlinin Bir Okulundaki Öğretmenlerin ve Yöneticilerin Deneyimleri. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8 (6), 1717-1728. DOI: 10.18506/anemon.671367.

Doğan, A. ve Avcıoğlu, A. (2022). Kapsayıcı Eğitimin Yadsınamaz Gerçeği: Göçmen Çocukların Eğitim Sorunlarının İncelenmesi. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19 (3), 987-1015. DOI: 10.33711/yyuefd.1083492.

Dönmez, G. (2017). Ortaokul öğrencilerinin fen bilimleri dersine, bilime, fen bilimleri öğretmenine ve bilim insanına yönelik metaforik algıları ve imajları [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Adnan Menderes Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Aydın.

Duygu, H. ve Akbıyık, Y. (2016). Çok kültürlü sosyo-kültürel ortamda barış içinde yaşayabilme: Alanya örneği. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16, (USBES Özel Sayı II) 1255-1277.

Earl, J. (2004). The Cultural Consequences of Social Movements. In The Blackwell Companion to Social Movements ed. D.A. Snow, S.A. Soule and H. Kriesi:101.

Emin, M. N. (2016). Türkiye’deki Suriyeli çocukların eğitimi: Temel eğitim politikaları. Seta.

Erbay, E. (2013). Türkiye’de çocuk işçiliğinin büyük resmi. Toplum ve Sosyal Hizmet, 24(1), 157-168.

Eren, Z. (2019). Yönetici ve Öğretmen Görüşlerine Göre Göçmen Çocukların Eğitim Sorunları ve Çözüm Önerileri. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19 (1), 213-234. DOI: 10.17240/aibuefd.2019.19.43815-476805.

Erkan, R. ve Aydın, D. (2010). Güneydoğu Anadolu Bölgesi İllerinde Bölge İçi ve Bölge Dışı Göç Eğilimleri. Aile ve Toplum Eğitim Kültür ve Araştırma Dergisi, Temmuz-Ağustos-Eylül 2010.

Geçici Koruma Yönetmeliği. (GKY). (2014, 22 Ekim). Resmî gazete (Sayı: 6883). Erişim adresi (11.12.2019): https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2014/10/20141022-151.pdf

Gedikoğlu, T. (2005). Avrupa Birliği sürecinde Türk eğitim sistemi: sorunlar ve çözüm önerileri. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1 (1), 66-80.

GİGM. (T.C. İçişleri Bakanlığı Göç İdaresi Genel Müdürlüğü). (2014). Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu. Erişim adresi (21.02.2019): http://www.goc.gov.tr/icerik3/gecici-koruma_363_378_4713

GİGM. (T.C. İçişleri Bakanlığı Göç İdaresi Genel Müdürlüğü). (2023). Erişim adresi (02.02.2023): https://www.goc.gov.tr/gecici-koruma5638

Gill, Michael J. (2014). The possibilities of phenomenology for organizational research. Organizational Research Methods, 17(2), 118-137. DOI: 10.1177/1094428113518348.

Gökçe, E. (2009, Ekim, 1-3). Büyükşehre Göç Eden Ailelerin Çocuklarının İlköğretime Uyum Sorunları. XVIII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı Bildiri Kitabı, Ege Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, İzmir.

Gün, S. (2010). Yoksulluktan sefalete bir göç hikayesi: sokakta çalışan çocuklar sorununun ekonomi-politiği. Ankara: Özgür Üniversite Kitaplığı.

Güngör, M. (2009). Mersin’de sokakta yaşayan ve çalışan çocuklar sorunlar-çözümler. Mersin: Mersin Valiliği Yayınları.

Güngördü, E. (2002). Türkiye’de nüfus hareketleri ve Şehirleşme. Kastamonu Eğitim Dergisi, 10(2), 409-414.

Harunoğulları, M. (2016). Suriyeli sığınmacı çocuk işçiler ve sorunları: Kilis örneği. Göç Dergisi (GD), 3(1), 29-63.

Kandemir, A. ve Aydın, B. (2020). Yabancı Uyruklu Öğrencilerin Eğitimi ile İlgili Yönetici ve Öğretmen Görüşleri. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33 (2), 497-521. DOI: 10.19171/uefad.554653.

Kap, D. (2014). Suriyeli mülteciler: Türkiye’nin müstakbel vatandaşları. Akademik Perspektif Dergisi, Aralık, 30-35.

Kapat, S. ve Şahin, S. (2021). Türkçe öğreticileri ve okul yöneticilerinin Suriyeli öğrenciler için açılan uyum sınıfı uygulamasına ilişkin görüşleri. RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi. (25), 169–194.

Karakuş, E. (2006). Göç olgusu ve eğitime olumsuz etkileri (Sultanbeyli örneği) [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimleri Enstitüsü, Sakarya.

Kaştan, Y. ve Bozan, İ. (2016). Yöneticiler Açısından Göçün Eğitim Üzerindeki Etkisi: Bir Durum Çalışması. Uluslararası Sosyal ve Eğitim Bilimleri Dergisi, 3 (5), 105-129. DOI: 10.20860/ijoses.14505.

Kaya, A., Işık, İ.E., Şahin, B., Elmas, E., Çağlayan, B., Aksoy, P. ve Velioğlu, Ş. (2009). Türkiye’de iç göçler bütünleşme mi geri dönüş mü? İstanbul, Diyarbakır, Mersin. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.

Kaya, İ. ve Yılmaz-Eren, E. (2014). Türkiye’deki Suriyelilerin hukuki durumu: Arada kalanların hakları ve yükümlülükleri. SETA Raporu.

Kılıçkaya, N. (1988). Yurt Dışı Deneyimi Geçiren ve Geçirmeyen Lise Öğrencilerinin Kendini Gerçekleştirme Düzeyleri [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Hacettepe Üniversitesi, Ankara.

Koşak, M. A. ve Atasoy, R. (2022). Suriyelilerin Temel Eğitim Sistemine Entegrasyonunda Şanlıurfa İli Özelinde Okul Yöneticilerinin Karşılaştığı Sorunlar. Harran Maarif Dergisi, 7 (2), 150-178. DOI: 10.22596/hej.1144890

Koşar, S. ve Aslan, F. (2020). İlkokul ve Ortaokula Devam Eden Göçmen Çocukların Eğitim Sorunlarına Yönelik Okul Yöneticilerinin Görüşleri. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi, 9(4), 1799-1831.

Külekçi Akyavuz, E., Gezeroğlu, E. ve Toma, Ş. G. (2020). Suriyeli öğrencilerin eğitiminde karşılaşılan sorunlarla ilgili okul yöneticilerinin görüşleri. Uluslararası Eğitim Araştırmacıları Dergisi, 3(1), 1-15.

Levent, F. ve Çayak, S. (2017). Türkiye'de Suriyeli Öğrencilerin Eğitimine Yönelik Okul Yöneticilerinin Görüşleri. HAYEF Journal of Education, 14 (1), 21-46.

Miller, G., & Dingwall, R. (1997). Context and method in qualitative research, London: Sage.

Nar, B. (2008). Göçün eğitime ve eğitim yönetimine etkileri (Dilovası örneği) [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimleri Enstitüsü, Sakarya.

Orhan, O. (2014). Suriye’ye komşu ülkelerde Suriyeli mültecilerin durumu: Bulgular, sonuçlar ve öneriler. ORSAM Yayını, Rapor No: 189. Ankara.

Öktem, Ü. (2005). Fenomenoloji ve edmund Husserl'de Apaçıklık (Evidenz) Problemi. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, 45(1). 27-55.

Özmen, H. ve Karamustafaoğlu, O. (2019). Eğitimde araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.

Parlakkaya, Ç. (2010). Göçe Bağlı Olarak İlköğretim Okullarında Yaşanan İstenmeyen Öğrenci Davranışlarına İlişkin Öğretmen ve Yönetici Görüşleri [Yüksek lisans tezi]. Sakarya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Haziran 2010.

Patton, Q.M. (1987). How to use qualitative methods in evaluation, London: Sage Pub.

Seidman, I.E. (1991). Interviewing as qualitative research: A guide for researchers in education and the social sciences, New York: Teachers College Press.

Suriyeli Mülteci Çocukların Türkiye Devlet Okullarındaki Durumu Politika ve Uygulama Önerileri. (2015). İstanbul Bilgi Üniversitesi Çocuk Çalışmaları Birimi.

Taylor, S., & Sidhu, R.K. (2012), Supporting refugee student in schools: What constitutes inclusive education? International Journal of Inclusive Education, 16(1), 39-56. DOI:10.1080/1360311090356008.

Tekeli, İ. (1998). Türkiye’de İçgöç Sorunsalı Yeniden Tanımlanma Aşamasına Geldi. Türkiye’de İçgöç, Türkiye Ekonomik ve Toplumsal Tarih Vakfı Yayınları, İstanbul.

Tezcan, M. (2000). Dış göç ve eğitim. Ankara: Anı Yayıncılık.

Tomar, G.Y. (2007). Göç alan semtlerde yaşayan ailelerin çocuklarının eğitimine ilişkin görüşlerinin değerlendirilmesi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.

Uludağ, Z. ve Odacı, H. (2002). Eğitim Öğretim Faaliyetlerinde Fiziksel Mekân. Milli Eğitim Dergisi, Sayı: 153-154.

UNHCR (2020). Yıl Ortası İstatistik Raporu. Erişim adresi (02.02.2023): https://www.unhcr.org/tr/unhcr-turkiye-istatistikleri

Uzun, E. M. ve Bütün, E. (2016). Okul öncesi eğitim kurumlarındaki Suriyeli sığınmacı çocukların karşılaştıkları sorunlar hakkında öğretmen görüşleri. Uluslararası Erken Çocukluk Eğitimi Çalışmaları Dergisi, 1(1), 72-83.

Weber, R.P. (1989). Basic Content Analysis, Sage, London.

Yaman, E. (2007). Üniversitelerde Bir Eğitim Yönetimi Sorunu Olarak Öğretim Elemanının Kaldığı İnformal Cezalar: Nitel Bir Araştırma [Doktora tezi]. Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.

Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2006). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri (6. Baskı). Seçkin Yayınları, Ankara.

Yiğit, A., Şanlı, E. ve Gokalp, M. (2021). Türkiye’deki Suriyeli Öğrencilerin Okula Uyumlarına Yönelik Öğretmen, Okul Yöneticileri ve Öğrencilerin Görüşleri. Ondokuz Mayis University Journal of Education Faculty, 40 (1), 471-496.

İndir

Yayınlanmış

2023-03-25

Nasıl Atıf Yapılır

BEYTEKİN, O. F., & GEZER, P. (2023). Göçe Bağlı Olarak İlk ve Ortaokullarda Yaşanan Sorunlara İlişkin Yönetici Görüşleri. ISPEC Uluslararası Sosyal Ve Beşeri Bilimler Dergisi, 7(1), 5–31. https://doi.org/10.5281/zenodo.7762915

Sayı

Bölüm

Articles