Türkiye’de Deprem Kaygısı, Anksiyete, Stres Ve Depresyon İlişkisinin Psikolojik Esneklik Açısından İncelenmesi
Özet Görüntüleme: 393
/ 
PDF İndirme: 197
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.12511620Anahtar Kelimeler:
Anksiyete- Deprem- Stres- Depresyon- Psikolojik EsneklikÖzet
Deprem dünya üzerinde bir çok ülkeyi derinden etkilemektedir. Türkiye’de yaşanan yıkıcı depremler neticesinde bir çok insan maddi ve manevi olarak zarar görmüştür. Deprem kaygısı ise, yaşanan yıkıcı depremler sonucunda ortaya çıkmaktadır. Ülkemizde bir çok yıkıcı deprem meydana gelmiştir. Özellikle 6 Şubat 2023 depremleri kişilerde deprem kaygısının artmasına neden olmuştur. Bu çalışmanın amacı, Türkiye’de yaşanan büyük depremler sonrasında oluşan deprem kaygısı, buna bağlı olarak ortaya çıkan anksiyete, stres ve depresyonun psikolojik esneklik açısından incelenmesidir. Yapılan çalışma nicel araştırma yöntemlerinden biri olan ilişkisel araştırma yöntemi ile gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın evreni Türkiye’de yaşamakta olan 18 yaş ve üzeri yetişkinlerden oluşmuştur. Örneklem, bilinmeyen örneklem yöntemi ile oluşturulmuş olup 18 yaş ve üstü türkçe konuşan 500 kişinin katılımı ile oluşturulmuştur. Bu çalışmanın verileri aydınlatılmış onam formu, sosyodemografik bilgi formu, Psikolojik Esneklik ölçeği ve Depresyon Anksiyete, Stres-21 ölçeği kullanılarak toplanmıştır. Araştırmanın sonuçlarına göre anksiyete, stres, depresyon ölçeği ve deprem kaygısı puanlarının psikolojik esneklik puanlarını istatistiksel olarak anlamlı ve negatif yönde yordadığı saptanmıştır. Bu sonuçlar doğrultusunda, psikolojik esneklik düzeyi arttıkça depresyon, anksiyete, stres ve deprem kaygısının azalacağı, psikolojik esneklik azalınca ise depresyon, anksiyete, stres ve deprem kaygısının artabileceği düşünülmektedir. Bu sonuçlardan yola çıkarak, toplumda psikolojik esnekliği arttıcı girişimler de bulunmak, psikolojik esnekliğin bilincinde olmak gibi düzenlemelere gidildiği zaman depresyon, anksiyete, stres ve deprem kaygısı düzeylerinde düşüşler gözlemlenebilecektir.
Referanslar
Açıkgöz, S. C. (2019). Depresyon, panik bozukluk ve yaygın anksiyete bozukluğunun psikolojik sağlamlık/dayanıklılıkla ilişkisi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi),İstanbul:Okan Üniversitesi.
Aldemir, Z. ( 2022). Covid-19 pandemisi sürecinde sağlık hizmetleri çalışanlarında anksiyete, koronavirüs fobisi,uyku kalitesi ve psikolojik esneklik durumlarının incelenmesi. ( Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi ), İstanbul :Bezmialem Vakıt Üniversitesi.
Arslan, G., & Yıldırım, M. (2020). Deprem Kaygısı ve Psikolojik Esneklik İlişkisi: Bir Öz-Değerlendirme Çalışması. Kriz Dergisi, 28(1), 53-64.
Brinkborg, H., Michanek, J., Hesser, H., & Berglund, G. (2011). Acceptance and commitment therapy for the treatment of stress among social workers: A randomized controlled trial. Behaviour Research and Therapy, 49(6-7), 389- 398. https://doi.org/10.1016/j.brat.2011.03.009
Connor, K. M., & Davidson, J. R. T. (2003). "Development of a new resilience scale: The Connor-Davidson Resilience Scale (CD-RISC)." Depression and Anxiety, 18(2), 76-82.
Çakır, B., & Dilmaç, B. (2023). Duygusal Farkındalık, Psikolojik Esneklik ve Yaşam Doyumu Arasındaki Yordayıcı İlişkiler. Necmettin Erbakan Üniversitesi Ereğli .Eğitim Fakültesi Dergisi , 5 (1), 148.
Demirbaş-Kurtoğlu, H. (2023). 2023 Kahramanmaraş Merkezli Depremler Sonrası Depremzedelerde Posttravmatik Stres Bozukluğu, Depresyon ve Anksiyete Bozukluğu Yaygınlığının Araştırılması, Tıpta Uzmanlık Tezi, Gaziantep Üniversitesi- Pskiyatri Anabilim Dalı.
Ergin, D. & Arslan, S. (2020). "Üniversite Öğrencilerinde Psikolojik Esneklik ve Depresyon İlişkisi." Anadolu Psikiyatri Dergisi, 21(1), 45-52.
Fledderus, M., Bohlmeijer, E. T., Smit, F., & Westerhof, G. J. (2010). Mental health promotions as a promising intervention for adult depression: the potential of acceptance and commitment therapy. Clinical Psychology Review, 30(5), 463-482.
Gürbüz, F., & Koyuncu, N. (2023). Çocuklar ve Deprem. 2nd International Conference on Scientific (s. 379). Konya: All Sciences Proceedings.
Gümüş, E. Ç. (2020). Özel gereksinimli çocuğu olan ebeveynlere uygulanan kabul ve kararlılık terapisi temelli girişimlerin psikolojik sağlamlık depresyon anksiyete stres düzeylerine ve bakım yüküne etkisi.
Jones, A., & Smith, B. (2020). "Psychological Flexibility and Stress Relationship: A Meta-Analysis." Journal of Stress Research, 28(3), 215-230.
Kartepe, B. (2021). Psikolojik Danışmanların Mesleki Doyumları ile Belirsizliğe Tahammülsüzlük, Bilişsel Esneklik Düzeyleri ve Stresle Başa Çıkma Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gaziantep Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Gaziantep.
Kessler, R. C., Nelson, C. B., McGonagle, K. A., Liu, J., Swartz, M. ve Blazer, D. G. (1996). Comorbidity of DSM-III-R major depressive disorder in the general population: results from the US National Comorbidity Survey. The British journal of psychiatry. Supplement, (30), 17–30.
Meşe, H. R. (2021). Çocukluk çağı travmaları, psikolojik katılık ve psikolojik esneklik ile depresyon, anksiyete ve stres arasındaki ilişkilerin incelenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), İstanbul :İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi.
Önen, C. İ. (2021). Yaygın anksiyete semptomlarının yordanmasında üstbiliş, bilinçli farkındalık ve psikolojik esnekliğin rolü (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul Kent Üniversitesi, İstanbul.
Özdemir, F. (2020). Deprem Kaygısı ve Psikolojik Esneklik: Türkiye’deki Yetişkin Bireyler Üzerine Bir Araştırma. Sosyal Araştırmalar ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 6(3), 372-390.
Öztürk, P. D., & Uluşahin, P. (2011). Ruh Sağlığı ve Bozuklukları. İstanbul: Nobel Tıp Kitapları.
Özyeşil, Z., & Altın, M. (2018). Psikolojik esneklik, anksiyete ve öznel iyi oluş arasındaki ilişkilerin incelenmesi. Maltepe Üniversitesi İnsan Bilimleri Dergisi, 10(1), 595-614.
Smith, B. W., Dalen, J., Wiggins, K., Tooley, E., Christopher, P., & Bernard, J. (2008). "The brief resilience scale: Assessing the ability to bounce back." International Journal of Behavioral Medicine, 15(3), 194-200.
Smith, J., Johnson, A., & Brown, L. (2019). "Stress and Psychological Flexibility: A Relationship Analysis." Journal of Stress and Health, 25(2), 123-135.
Soylu, N., & Kılıç, C. (2017). Anksiyete ve stresle başa çıkmada psikolojik esnekliğin rolü: Klinik bir inceleme. Türkiye Klinikleri Psikiyatri Dergisi, 24(4), 278-290.
Trindade, I. A., Mendes, A. L. and Ferreira, N. B. (2019). The moderating effect of psychological flexibility on the link between learned helplessness and depression symptomatology: A preliminary study. Journal of Contextual Behavioral Science, 15, 68-72. doi.org/10.1016/j.jcbs.2019.12.001
Tural, Ü., Coşkun, B., Onder, E., Corapcıoglu, A., & , M. (2004). Psychological consequences of the 1999 earthquake in Turkey. Journal of Traumatic Stress, 17(2), 133-139.
Türkçapar, H. (2004). Anksiyete bozukluğu ve depresyonun tanısal ilişkileri. Klinik Psikiyatri, 4, 12-16.
Wang, J., Fang, S., Yang, C., Tang, X., Zhu, L., & Nie, Y. (2023). The Relationship Between Psychological Flexibility and Depression, Anxiety, and Stress: A Latent Profile Analysis. Psychology Research and Behavior Management. Dove Medical Press.
Yılmaz, E. (2018). "Psikolojik Esneklik ve Depresyon Arasındaki İlişki: Bir Kamu Çalışanları Örneği." Türk Psikoloji Dergisi, 33(82), 67-76
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2024 ISPEC Uluslararası Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
